‘Acute buik’ is een veelgebruikte term in de klinische praktijk, waarmee een toestand van acute buikpijn wordt bedoeld, die veroorzaakt wordt door een groot scala van aandoeningen waarvoor meestal op korte termijn een behandeling noodzakelijk is. Vaak wordt ‘acute buik’ ook gebruikt ter beschrijving van de inflammatoire reactie van het peritoneum: (secundaire) peritonitis. De meest frequente oorzaken van een acute buik zijn appendicitis acuta, (acute) diverticulitis, (acute) cholecystitis (en empyeem van de galblaas), darmobstructie en infecties van de vrouwelijk urogenitale organen. Andere oorzaken zijn een geperforeerd ulcus (maagperforatie), acute pancreatitis, primaire peritonitis, extra-uteriene graviditeit (EUG), salpingitis (adnexitis), uretersteenkoliek en pyelonefritis. De frequente oorzaak darmobstructie (ileus) wordt vanwege zijn uitgebreide verschijningsvormen apart besproken. Cholecystolithiasis, gastro-enteritis en ovulatiebloeding zijn voorbeelden van niet-urgente diagnosen. Het aneurysma aortae, een andere oorzaak van acute buik, komt bij 6–8 % van mannen boven de 60 jaar voor.