Pijn is moeilijk te definiëren, maar is in ieder geval een bewuste, subjectieve en emotioneel gekleurde gewaarwording die niet gemakkelijk te objectiveren is. Pijn en pijnzin zijn niet voor niets in de evolutie ontstaan: de pijnzin is een in principe nuttig systeem dat ons gedrag in de juiste richting stuurt en de overleving dient. Onnadenkend bestrijden van pijn kan daarom risico’s met zich mee brengen: het ‘recht op pijnbestrijding’ is niet vanzelfsprekend. Veel pijn is onverklaarbaar, maar dat wil niet zeggen dat deze zinloos is. Pijn is gerelateerd aan motoriek: de pijnlijke heup dwingt tot een ander looppatroon, en omgekeerd heeft motoriek invloed op pijn. Ook pijn en cognitie zijn verbonden: pijn dwingt tot nadenken, en omgekeerd hebben ideeën en verwachtingen invloed op pijn. Psychologische factoren kunnen een belangrijke rol spelen bij het ontstaan en in stand houden van pijn: stress, emoties en cognities (psychogene pijn). Pijn is dus geen geïsoleerd fenomeen.
