Aan het maken van een diagnostisch en therapeutisch plan gaan anamnese en klinisch onderzoek aan het bed of in de spreekkamer vooraf. Deze elementen van het consult zijn cruciaal voor een gezond beleid en besparen – als ze goed gebruikt worden – veel tijd, geld, ergernis en onzekerheid. Ieder onderdeel van anamnese, klinisch onderzoek en technisch onderzoek heeft een bepaalde diagnostische waarde. Hierdoor verandert de voorafkans in een achterafkans. Bij een kleine voorafkans moet men vaak besluiten geen verder onderzoek te verrichten. Bij iemand die met knieklachten komt, vraagt men niet of er toevallig ook hoofdpijn is, bij een patiënt met hoofdpijn gaat men niet zomaar rectaal toucher doen en voor wie al jaren pijn in de rug heeft zonder uitstraling of neurologische klachten dan wel uitval, kan men beter geen MRI van de lumbale wervelkolom aanvragen. Dat alles verandert natuurlijk wel wanneer het vinden van de diagnose belangrijke consequenties voor de patiënt kan hebben.
