Van Weel C, Schermer Tj. Kwaliteit van leven zegt weinig over de ernst van COPD. Huisarts Wet 2011;54(6):294–7.
Achtergrond Kwaliteit van leven is een belangrijk, en vaak het enige, doel van de behandeling van patiënten met een chronische aandoening. Het ligt dus voor de hand de effectiviteit van de verleende zorg af te meten aan de kwaliteit van leven. Er is echter weinig bekend over het natuurlijke beloop van de kwaliteit van leven bij chronische ziekten. Wij gingen na hoe de kwaliteit van leven zich ontwikkelt bij patiënten met chronisch obstructief longlijden (COPD).
Methoden Wij analyseerden de gegevens van een drie jaar durend gerandomiseerd onderzoek naar het effect van inhalatiecorticosteroïden en N-acetylcysteïne op patiënten met COPD die onder behandeling waren van de huisarts. Voor dit onderzoek waren bij 286 COPD-patiënten uit 44 huisartsenpraktijken jaarlijks exacerbaties, longfunctie, luchtwegklachten en kwaliteit van leven gemeten. Voor dit laatste gebruikten de onderzoekers de Chronic Respiratory Diseases Questionnaire (CRQ), die vier domeinen omvat: inspanningsgerelateerde kortademigheid, vermoeidheid, psychisch functioneren en ervaren controle over de ziekte. De totaalscore loopt van 1 (laagste) tot en met 7 (hoogste) kwaliteit van leven.
Resultaten Van de 286 deelnemers viel 86% in de laagste GOLD-stadia (0-2). In de loop van het onderzoek liep het FEV1 terug van 2,06 naar 1,97 l/min, terwijl de gemiddelde CRQ-score toenam van 4,80 naar 5,05 – de scores van patiënten in de GOLD-stadia 0-2 verbeterden, die van patiënten in de GOLD-stadia 3 en 4 bleven gelijk. Zesentwintig procent van de patiënten belandde tijdens het onderzoek in een hoger (ernstiger) GOLD-stadium. Op baseline hadden deze patiënten een lagere CRQ-score dan stabiele patiënten, maar ook hun score steeg bij de follow-upmetingen.
Conclusies De ervaren kwaliteit van leven toont geen samenhang met de progressie van de ziekte in termen van longfunctiedaling. Het lijkt erop dat patiënten hun verwachtingen aanpassen aan het beloop van de ziekte, en daarmee hun waardering van de kwaliteit van leven opnieuw ijken. (Ziektespecifieke) kwaliteit van leven is dus waarschijnlijk geen robuuste indicator voor het monitoren van het effect van de behandeling van COPD.
