Middelenmisbruik is een veelvoorkomend probleem in Nederland en patiënten die bekend zijn met middelenmisbruik zullen dan ook regelmatig terechtkomen in het ziekenhuis. Veelgebruikte middelen zijn alcohol, opiaten, benzodiazepinen, maar ook recreatieve drugs zoals cocaïne, amfetamine-achtigen en cannabis. Anesthesie en pijnmanagement kan bij deze patiënten een extra uitdaging zijn en complicaties zoals hemodynamische instabiliteit, slechte wondheling, hogere kans op onttrekkingsverschijnselen en delier komen vaak voor. Het is daarom belangrijk om kennis te hebben van de farmacologie, de werking en bijwerking van deze middelen, maar ook welke onttrekkingsverschijnselen voor kunnen komen en de daarbij passende behandeling. In dit hoofdstuk worden de meest voorkomende middelen besproken waarbij sprake kan zijn van misbruik. Hierbij ligt de nadruk op de relevante effecten tijdens de directe postoperatieve periode op de PACU.
