Persoonlijkheidsstoornissen kunnen gepaard gaan met psychotische fenomenen, en bij psychotische stoornissen is vaak ook sprake van persoonlijkheidsproblematiek. Meestal verwijst het gezamenlijk voorkomen ervan naar de complexiteit en ernst van de problematiek en naar een slechtere prognose. In de behandelpraktijk wordt vaak gekozen voor een differentieeldiagnostische benadering waarbij ófwel de psychotische stoornis ófwel een persoonlijkheidsstoornis als primaire classificatie wordt benoemd, en eventueel de andere als een bijkomende ’comorbide’ stoornis. Deze benadering heeft naast een praktische meerwaarde ook evidente beperkingen. Steeds vaker wordt een meer transdiagnostische benadering op basis van dimensionele modellen bepleit, zonder een strikte categoriale indeling, hetgeen kan bijdragen aan meer gepersonaliseerde diagnostiek als basis voor het behandelbeleid.
In dit hoofdstuk wordt bijdragen aan de diagnostiek rond psychose(gevoeligheid) en persoonlijkheidsproblematiek belicht vanuit drie gebruikelijke, elkaar aanvullende, perspectieven: het descriptief-fenomenologische gezichtspunt, de psychodynamische benadering en de persoonlijkheidstrekken-benadering. Het proces van klinische diagnostiek kan desgewenst worden ondersteund met uiteenlopende diagnostische instrumenten die vanuit deze drie perspectieven zijn ontwikkeld. Het hoofdstuk beschrijft een aantal praktische adviezen voor de dagelijkse praktijk, geïllustreerd aan de hand van een casus.
