De overheid wil de zorgkosten op een verantwoorde manier in de hand houden, bijvoorbeeld door het werken met een budget. Een andere manier is het beperken van geneesmiddelenuitgaven, bijvoorbeeld door alleen het goedkoopste middel te vergoeden van een groep middelen met ongeveer dezelfde werking (Geneesmiddelenvergoedingssysteem, GVS) en een (maximum)prijs vast te stellen voor geneesmiddelen. Daarnaast worden er afspraken gemaakt (convenanten) tussen de overheid, apothekers en fabrikanten. De overheid heeft ook in de afgelopen vijftig jaar nieuwe wetten en regels opgesteld om de kosten van het zorgaanbod onder controle te krijgen (stelselherziening). Belangrijke elementen van het stelsel zijn: behandelen in de eerste lijn als dat kan en in de tweede lijn als dat nodig is, splitsing cure en care, meer vraagsturing en meer marktwerking. Voor onverzekerden en mensen zonder geldige verblijfspapieren die zich niet kunnen verzekeren is er toch zorg, want zorgverleners hebben de plicht om noodzakelijke zorg te bieden.
