In de Zorgverzekeringswet (Zvw) staat dat mensen voor curatieve zorg een zorgverzekering moeten afsluiten bij een zorgverzekeraar en daarvoor premie betalen. De overheid bepaalt wat in het basispakket zit. Iedereen is wettelijk verplicht zich te verzekeren en verzekeraars moeten iedereen accepteren.
Verzekeren voor meer zorg kan met een aanvullend pakket. De kosten voor langdurige zorg (care) zijn geregeld in de Wet langdurige zorg (Wlz). Het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ) stelt vast of iemand recht heeft op langdurig verblijf met zorg in een zorginstelling. De patiënt kan dan ook thuis blijven wonen en via een persoonsgebonden budget (pgb) zelf zorgverleners aanstellen.
De Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) is bedoeld om mensen in staat te stellen te participeren in de maatschappij. De wet regelt voorwaarden, voorzieningen en hulp daarvoor. Gemeenten moeten ervoor zorgen dat de inwoners kunnen meedoen. Daarnaast regelt de gemeente ook de jeugdzorg en jeugd-ggz.
