Skip to main content
Mijn bibliotheek
Shop
Nieuws Boeken Tijdschriften Toetsvragen Web-tv Video Audio
Tips voor Mijn BSL
Inloggen

Welkom bij THIM Hogeschool voor Fysiotherapie & Bohn Stafleu van Loghum

THIM Hogeschool voor Fysiotherapie heeft ervoor gezorgd dat je Mijn BSL eenvoudig en snel kunt raadplegen. Je kunt je links eenvoudig registreren. Met deze gegevens kun je thuis, of waar ook ter wereld toegang krijgen tot Mijn BSL. Heb je een vraag, neem dan contact op met helpdesk@thim.nl.

» Andere revante producten voor THIM studenten en medewerkers.

Registreer

Om ook buiten de locaties van THIM, thuis bijvoorbeeld, van Mijn BSL gebruik te kunnen maken, moet je jezelf eenmalig registreren. Dit kan alleen vanaf een computer op een van de locaties van THIM.

Eenmaal geregistreerd kun je thuis of waar ook ter wereld onbeperkt toegang krijgen tot Mijn BSL.

Login

Als u al geregistreerd bent, hoeft u alleen maar in te loggen om onbeperkt toegang te krijgen tot Mijn BSL.

Inloggen
Top
Gepubliceerd in:
hoofdstuk lezen eerste hoofdstuk lezen

2024 | OriginalPaper | Hoofdstuk

3. Multiconceptuele en multimethodische benadering van persoonlijkheidsdiagnostiek

Auteurs : Dr. Han Berghuis, Drs. Theo Ingenhoven, Prof. dr. Paul van der Heijden

Gepubliceerd in: Praktijkboek persoonlijkheidsdiagnostiek

Uitgeverij: BSL Media & Learning

Log in om toegang te krijgen
share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail
    Link delen
publish
Publiceer nu

Samenvatting

In de behandelpraktijk en in wetenschappelijk onderzoek is er tot op heden geen alomvattend model of theorie beschikbaar waarmee de persoonlijkheid of persoonlijkheidspathologie van iemand in het geheel kan worden beschreven en begrepen. Er bestaan verschillende benaderingswijzen (referentiekaders) met elk een eigen theoretische achtergrond en deels overlappende operationalisaties. Om deze reden is er ook niet één meetinstrument of diagnostische methode waarmee persoonlijkheid in al haar facetten kan worden gediagnostiseerd. Persoonlijkheidsdiagnostiek kan het best practice-based worden uitgevoerd, middels een multiconceptuele en multimethodische werkwijze. Deze aanpak wordt in dit hoofdstuk uitgewerkt aan de hand van uiteenlopende benaderingswijzen die gebruikt worden in de psychodiagnostiek van de persoonlijkheid en persoonlijkheidspathologie. Bovendien wordt deze multiconceptuele en multimethodische aanpak inzichtelijk gemaakt middels een overzicht waarin theoretische concepten en praktijkgerichte psychodiagnostische meetinstrumenten aan elkaar worden gekoppeld.
vorige hoofdstuk Diagnostiek van de persoonlijkheid
volgende hoofdstuk Van vraag tot behandeling: het proces van een psychologisch onderzoek
Literatuur
Ægisdóttir, S., White, M. J., Spengler, P. M., Maugherman, A. S., Anderson, L. A., Cook, R. S., et al. (2006). The meta-analysis of clinical judgment project: Fifty-six years of accumulated research on clinical versus statistical prediction. The Counseling Psychologist, 34, 341–382.
Allport, G. W. (1937). Personality: A psychological interpretation. Holt, Rinehart & Winston.
American Psychiatric Association (APA) (1952, 1968, 1980 en 1987, 1994 en 2000, 2013 en 2022). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (1e, 2e, 3e, 4e, 5e ed.). American Psychiatric Press.
Arntz, A., & Jacob, G. (2012). Schematherapie. Een praktische handleiding. Nieuwezijds.
Ashton, M. C., & Lee, K. (2008). The HEXACO model of personality structure and the importance of the H factor. Social and Personality Psychology Compass, 2, 1952–1962.CrossRef
Bach, B., & Bernstein, D. P. (2019). Schema therapy conceptualization of personality functioning and traits in ICD-11 and DSM-5. Current Opinion in Psychiatry, 2, 38–49.CrossRef
Beck, A. T., & Freeman, A. M. (1990, 2004, 2015). Cognitive therapy of personality disorders. Guilford Press.
Beck, A. T., Rush, A. J., Shaw, B. F., & Emery, G. (1979). Cognitive therapy for depression. Guilford Press.
Beck, A. T., Freeman, A., Pretzer, J., Davis, D. O., Fleming, B., Ottaviani, R. E., et al. (2015). Cognitive therapy of personality disorders (3rd ed.). Guilford Press.
Berghuis, H. (2018). Multiconceptuele en multimethodische persoonlijkheidsdiagnostiek. GZ-Psychologie, 1, 17–21.
Berghuis, H., Franken, K., & Van der Heijden, P. T. (2020). Diagnostiek. In M. Verbraak, S. Visser, A. Van Baar, & T. Bouman (Red.), Handboek GZ-psychologie (pag. 83–107). Boom uitgevers.
Bornstein, R. F. (2015). Personality assessment in the diagnostic manuals: On mindfulness, multiple methods, and test score discontinuities. Journal of Personality Assessment, 97, 446–455.PubMedPubMedCentralCrossRef
Bornstein, R. F. (2017). Evidence-based psychological assessment. Journal of Personality Assessment, 99, 435–445.PubMedCrossRef
Bowlby, J. (1969). Attachment and loss: Vol I. Attachment. Basic books.
Cantor, N. (1990). From thought to behavior: “Having” and “doing” in the study of personality and cognition. American Psychologist, 45, 735–750.CrossRef
Chanen, A., Sharp, C., Hoffman, P., & Global Alliance for Prevention and Early Intervention for Borderline Personality Disorder (2017). Prevention and early intervention for borderline personality disorder: a novel public health priority. World Psychiatry: Official Journal of the World Psychiatric Association (WPA), 16, 215–216.
Clark, L. A. (2005). Temperament as a unifying basis for personality and psychopathology. Journal of Abnormal Psychology, 114, 505–521.PubMedCrossRef
Cloninger, C. R., Svrakic, D. M., & Przybeck, T. R. (1993). A psychobiological model of temperament and character. Archives of General Psychiatry, 50, 975–990.PubMedCrossRef
De Clercq, B., De Fruyt, F., Van Leeuwen, K., & Mervielde, I. (2006). The structure of maladaptive personality traits in childhood: A step toward an integrative developmental perspective for DSM-V. Journal of Abnormal Psychology, 115, 639–657.PubMedCrossRef
De Saeger, H. (2019). Therapeutic assessment in patients with personality disorders. Ridderprint BV.
DeYoung, C. G., Chmielewski, M., Clark, L. A., Condon, D. M., Kotov, R., Krueger, R. F., et al. (2022). The distinction between symptoms and traits in the Hierarchical Taxonomy of Psychopathology (HiTOP). Journal of Personality, 90, 20–33.
Durosini, I., & Aschieri, F. (2021). Therapeutic assessment efficacy: A meta-analysis. Psychological Assessment, 33, 962–972.PubMedCrossRef
Eurelings-Bontekoe, E. H. M., & Snellen, W. M. (2022). Dynamische persoonlijkheidsdiagnostiek (5th ed.). Pearson.
Faust, D., & Furman, A. (2022). When clinical judgment and science conflict, how does one decide? The epistemological status of learning from experience vs. science. In C. L. Cobb, S. J. Lynn, & W. O’Donohue (Eds.), Toward a science of clinical psychology. Springer.
Federatie Medisch Specialisten. (2023). Multidisciplinaire Richtlijn Persoonlijkheidsstoornissen.
Finn, S. E. (2007). In our clients’ shoes: Theory and techniques of Therapeutic Assessment. Erlbaum.
Fonagy, P., Luyten, P., Allison, E., & Campbell, C., (2017). What we have changed our minds about: Part 2. Borderline personality disorder, epistemic trust and the developmental significance of social communication. Borderline Personality Disorder and Emotion Dysregulation, 4, 9.
Fonagy, P., & Target, M. (1997). Attachment and reflective functioning: Their role in selforganization. Development and Psychopathology, 9, 679–700.PubMedCrossRef
Girard, J. M., Wright, A. G. C., Beeney, J. E., Lazarus, S. A., Scott, L. N., Stepp, S. D., & Pilkonis, P. A. (2017). Interpersonal problems across levels of the psychopathology hierarchy. Comprehensive Psychiatry, 79, 53–69.PubMedPubMedCentralCrossRef
Goldberg, L. R. (1990). An alternative “description of personality”: The Big Five factor structure. American Psychologist, 48, 26–34.CrossRef
Griffith, J. W., Zinbarg, R. E., Craske, M. G., Mineka, S., Rose, R. D., Waters, A. M., & Sutton, J. M. (2010). Neuroticism as a common dimension in the internalizing disorders. Psychological Medicine, 40, 1125–1136.PubMedCrossRef
Grove, W. M., Zald, D. H., Lebow, B. S., Snitz, B. E., & Nelson, C. (2000). Clinical versus mechanical prediction: A meta-analysis. Psychological Assessment, 12, 19–30.PubMedCrossRef
Gunderson, J. G., Bender, D., Sanislow, C., Yen, S., Rettew, J. B., Dolan-Sewell, R., et al. (2003). Plausibility and possible determinants of sudden “remissions” in borderline patients. Psychiatry, 66, 111–119.
Hafkenscheid, A. (2019). Interpersoonlijke diagnostiek in de psychotherapie: Het theoretisch raamwerk. Tijdschrift voor Psychotherapie, 45, 276–298.
Hengeveld, M., Oosterbaan, D., & Tijdink, J. (2023). Handboek psychiatrisch onderzoek (herziening). Boom uitgevers.
Hopwood, C. J., Wright, A. G., Ansell, E. B., & Pincus, A. L. (2013). The interpersonal core of personality pathology. Journal of Personality Disorders, 27, 270–295.PubMedPubMedCentralCrossRef
Hopwood, C. J., & Bornstein, R. F. (Eds.). (2014). Multimethod clinical assessment. The Guilford Press.
Hopwood, C. J., Wright, A. G. C., & Bleidorn, W. (2022). Person–environment transactions differentiate personality and psychopathology. Nature Reviews Psychology, 1, 55–63.
Hyman, S. E. (2010). The diagnosis of mental disorders: The problem of reification. Annual Review of Clinical Psychology, 6, 155–179.PubMedCrossRef
Ingenhoven, T., Polak, M., Van Riel, L., Berghuis, H., & Van, R. (2018). OPV Ontwikkelingsprofiel Vragenlijst. Handleiding voor de praktijk. Stichting Ontwikkelingsprofiel.
Kernberg, O. (1984). Severe personality disorders: Psychotherapeutic strategies. Yale University Press.
Kernberg, O. F., & Caligor, E. (2005). A psychoanalytic theory of personality disorders. In J. F. Clarkin & M. F. Lenzenweger (Eds.). Major theories of personality disorder (pp. 114–156). Guilford.
Kotov, R., Krueger, R. F., Watson, D., Achenbach, T. M., Althoff, R. R., Bagby, R. et al. (2017). The Hierarchical Taxonomy of Psychopathology (HiTOP): A dimensional alternative to traditional nosologies. Journal of abnormal psychology, 126, 454–477.
Kotov, R., Gamez, W., Schmidt, F., & Watson, D. (2010). Linking “big” personality traits to anxiety, depressive, and substance use disorders: A meta-analysis. Psychological Bulletin, 136, 768–821.PubMedCrossRef
Krueger, R. F., & Tackett, J. L. (Eds.). (2006). Personality and psychopathology. The Guilford Press.
Livesley, W. J. (1998). Suggestions for a framework for an empirically based classification of personality disorder. Canadian Journal of Psychiatry, 43, 137–147.PubMedCrossRef
Livesley, W. J. (2003). Practical management of personality disorder. Guilford Press.
Livesley, W. J. (2018). Conceptual issues. In W. J. Livesley & R. Larstone (Eds.), Handbook of personality disorders (2nd ed., pp. 3–24). Guilford Press.
Livesley, W. J., Dimaggio, G., & Clarkin, J. F. (2016). Integrated treatment for personality disorder. Guilford Press.
Luyten, P., & Fonagy, P. (2022). Integrating and differentiating personality and psychopathology: A psychodynamic perspective. Journal of Personality, 90, 75–88.PubMedCrossRef
Meehl, P. E. (1954). Clinical versus statistical prediction. University of Minnesota.
Millon, T., Millon, C. M., Meagher, S. E., Grossman, S. D., & Ramnath, R. (2012). Personality disorders in modern life. John Wiley & Sons.
Morey, L. C., & Benson, K. T. (2016). An investigation of adherence to diagnostic criteria, revisited: Clinical diagnosis of the DSM–IV/DSM–5 section II personality disorders. Journal of Personality Disorders, 30, 130–144.PubMedCrossRef
Plutchik, R. (1980). A general psychoevolutionary theory of emotion. In R. Plutchik & H. Kellerman (Eds.), Emotion, psychopathology, and psychotherapy (pp. 3–33). Academic Press.
Poston, J. M., & Hanson, W. E. (2010). Meta-analysis of psychological assessment as a therapeutic intervention. Psychological Assessment, 22, 203–212.PubMedCrossRef
Rothbart, M. K., & Derryberry, D. (1981). Development of individual differences in temperament. In M. E. Lamb & A. L. Brown (Eds.), Advances in developmental psychology (1st ed., pp. 37–86). Lawrence Erlbaum Associates.
Samuel, D. B., & Widiger, T. A. (2008). A meta-analytic review of the relationships between the five-factor model and DSM-IV-TR personality disorders: A facet level analysis. Clinical Psychology Review, 28(8), 1326–1342.CrossRefPubMedPubMedCentral
Samuel, D. B., & Widiger, T. A. (2009). Comparative gender biases in models of personality disorder. Personality and Mental Health, 3, 12–25.CrossRef
Westen, D., & Weinberger, J. (2004). When clinical description becomes statistical prediction. The American Psychologist, 59, 595–613.PubMedCrossRef
Widiger, T. A., & Costa, P. T. (2012). Integrating normal and abnormal personality structure. Journal of Personality, 80, 1471–1506.PubMedCrossRef
Widiger, T. (2011). Personality and psychopathology. World Psychiatry: Official Journal of the World Psychiatric Association (WPA), 10, 103–106.CrossRef
Wiggins, J. S. (2003). Paradigms of personality assessment. Guilford Press.
Wilson, S., & Olino, T. M. (2021). A developmental perspective on personality and psychopathology across the life span. Journal of Personality, 89, 915–932.PubMedPubMedCentralCrossRef
Witteman, C., Van de Heijden, P., & Claes, L. (2014). Psychodiagnostiek. Het onderzoeksproces in de praktijk. Boom.
Witteman, C., Van de Heijden, P., & Claes, L. (2018). Clinical Assessment. Psychodiagnostic decision making. Boom.
Wright, A. G., & Hopwood, C. J. (2022). Integrating and distinguishing personality and psychopathology. Journal of Personality, 90, 5–19.PubMedCrossRef
Wright, A. G. C., Ringwald, W. R., Hopwood, C. J., & Pincus, A. L. (2022). It’s time to replace the personality disorders with the interpersonal disorders. The American Psychologist, 77, 1085–1099.PubMedCrossRef
Young, J. E. (1990). Cognitive therapy for personality disorders: A Schema-focused approach. Professional Resource Exchange.
Young, J. E., Klosko, J. S., & Weishaar, M. E. (2003). Schema therapy: A practitioner’s guide. Guilford Press.
Metagegevens
Titel
Multiconceptuele en multimethodische benadering van persoonlijkheidsdiagnostiek
Auteurs
Dr. Han Berghuis
Drs. Theo Ingenhoven
Prof. dr. Paul van der Heijden
Copyright
2024
Uitgeverij
BSL Media & Learning
Boek
Praktijkboek persoonlijkheidsdiagnostiek

Print ISBN: 978-90-368-2854-3

Elektronisch ISBN: 978-90-368-2855-0

Copyright: 2024

DOI
https://doi.org/10.1007/978-90-368-2855-0_3