De neurowetenschappen kunnen een vruchtbare inspiratiebron zijn voor het denken over pijn: neurofilosofie. Het meest gehanteerde model is het kabelmodel: pijnlijke prikkels worden via een vaste pijnroute naar de hersenen vervoerd; in de hersenen ontstaat dan de pijngewaarwording. Hoewel dit model heel nuttig kan zijn voor de neurologische diagnostiek, kan het vele pijnfenomenen niet verklaren, bijvoorbeeld chronische pijn, vermindering van pijn door prikkeling, hypnose of cognitie. Pioniers in het denken over pijn waren zich daarvan bewust en poneerden daarom andere denkmodellen die in dit hoofdstuk min of meer chronologisch worden beschreven: het circuitmodel (rondzingende neurale activiteit), het evolutiemodel en het convergentiemodel (interactie en concurrentie van input-informatie), het sensoriek-motoriek-model (interactie tussen pijn en motoriek), het modulatiemodel (nociceptieve activiteit kan ‘onderweg’ gewijzigd worden) en het plasticiteitsmodel (neuronen van het pijnsysteem kunnen (on)gevoeliger worden). Ieder denkmodel biedt zijn eigen specifieke suggesties voor interventies.
