14. Zelfmanagement en eigen regie aan het einde van het leven

Dit hoofdstuk gaat over zelfmanagement en eigen regie van patiënten en hun naasten in de palliatieve fase van de ziekte, aan het einde van het leven. Eerst leggen we uit wat wordt verstaan onder de palliatieve fase (par. 14.1) en wat palliatieve zorg inhoudt (par. 14.2). Daarna wordt beschreven voor welke uitdagingen mensen in de palliatieve fase staan (par. 14.3) en wat het belang van eigen regie en waardigheid in deze fase is (par. 14.4). In par. 14.5 bespreken we wat passende zorg in de laatste levensfase betekent. Aan de hand van vier voorbeelden laten we vervolgens in par. 14.6 zien wat zelfmanagementondersteuning in de palliatieve fase in de praktijk inhoudt en wat dit betekent voor de verpleegkundige.