Dit hoofdstuk schetst de organisatie van de GGZ, inclusief verslavingszorg, relevante wetgeving en ontwikkelingen in de GGZ. De GGZ kent dezelfde opbouw als de somatische zorg: eerstelijnszorg, specialistische ambulante zorg en opname in een GGZ-instelling (stepped care). De huisarts en praktijkondersteuner GGZ, maatschappelijk werkenden en eerstelijnspsychologen bieden generalistische GGZ-zorg. De meeste grote GGZ-instellingen hebben een breed zorgaanbod, naar vorm, inhoud en intensiteit. Onvrijwillige opname is geregeld in de Wet Bijzondere Opneming Psychiatrische Ziekenhuizen (BOPZ). Daarin wordt ook het gebruik van vrijheidsbeperkende middelen en maatregelen geregeld. Er ligt een wetsvoorstel Verplichte geestelijk gezondheidszorg, die gedwongen behandeling regelt. De trend is om minder mensen op te nemen en meer ambulant te behandelen. De zorg is steeds vaker evidence-based. De GGZ loopt voorop met gebruik van e-health. Knelpunten zijn de zorg aan mensen met een dubbele diagnose, toepassing van vrijheidsbeperking en samenwerking met de somatische gezondheidszorg.
