Skip to main content
Mijn bibliotheek
Shop
Nieuws Boeken Tijdschriften Toetsvragen Web-tv Video Audio
Tips voor Mijn BSL
Inloggen

Welkom bij THIM Hogeschool voor Fysiotherapie & Bohn Stafleu van Loghum

THIM Hogeschool voor Fysiotherapie heeft ervoor gezorgd dat je Mijn BSL eenvoudig en snel kunt raadplegen. Je kunt je links eenvoudig registreren. Met deze gegevens kun je thuis, of waar ook ter wereld toegang krijgen tot Mijn BSL. Heb je een vraag, neem dan contact op met helpdesk@thim.nl.

» Andere revante producten voor THIM studenten en medewerkers.

Registreer

Om ook buiten de locaties van THIM, thuis bijvoorbeeld, van Mijn BSL gebruik te kunnen maken, moet je jezelf eenmalig registreren. Dit kan alleen vanaf een computer op een van de locaties van THIM.

Eenmaal geregistreerd kun je thuis of waar ook ter wereld onbeperkt toegang krijgen tot Mijn BSL.

Login

Als u al geregistreerd bent, hoeft u alleen maar in te loggen om onbeperkt toegang te krijgen tot Mijn BSL.

Inloggen
Top
Gepubliceerd in:
hoofdstuk lezen eerste hoofdstuk lezen

2022 | OriginalPaper | Hoofdstuk

4. Gevolgen van pulpitis en pulpanecrose

Auteur : Em. prof. P. R. Wesselink

Gepubliceerd in: Endodontologie

Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum

Log in om toegang te krijgen
share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail
    Link delen
publish
Publiceer nu

Samenvatting

Ontsteking van de pulpa en daaropvolgende pulpanecrose en infectie hebben primaire gevolgen rond de apex leidend tot een parodontitis apicalis. Dit proces wordt in dit hoofdstuk beschreven. Ook komen verder aan de orde de uitbreiding van infectie in de omgevende weefsels, de pathologie op andere locaties in het lichaam (focale infectie) en worden de mogelijke systemische effecten ten gevolge van pulpanecrose besproken. Tevens worden de profylaxe voor endocarditis en eventueel voor gewrichtsprothesen belicht.
vorige hoofdstuk Microbiologie van pulpitis, pulpanecrose en parodontitis apicalis
volgende hoofdstuk Pathologie van de periapex
Voetnoten
1
‘Infectie’ is gedefinieerd als het binnendringen en zich vermenigvuldigen van micro-organismen in het vitale gastheerweefsel met beschadiging van gastheercellen als direct of indirect gevolg daarvan.
 
2
Infectieve endocarditis. Ook bacteriële endocarditis. De nieuwe naam ‘infectieuze endocarditis’ brengt tot uitdrukking dat ook andere micro-organismen, met name schimmels, de endocarditis kunnen veroorzaken.
 
3
Onder profylaxe verstaat men meestal een eenmalige dosis antibioticum voorafgaande aan de ingreep. Een paraplu duidt op een veel langer durende bescherming door antibiotica.
 
Literatuur
1.
Noiri Y, Ehara A, Kawahara T, Takemura N, Ebisu S. Participation of bacterial biofilms in refractory and chronic periapical periodontitis. J Endod. 2002;28:679–83.PubMedCrossRef
2.
Tronstad L, Sunde PT. The evolving new understanding of endodontic infections. Endod Topics. 2003;6:57–77.CrossRef
3.
Chávez de Paz LE. Redefining the persistent infection in root canals: possible role of biofilm communities. J Endod. 2007;33:652–62.PubMedCrossRef
4.
Metzger Z, Lin YY, DiMeo F, Ambrose WW, Trope M, Arnold RR. Synergistic pathogenicity of Porphyromonas gingivalis and Fusobacterium nucleatum in the mouse subcutaneous chamber model. J Endod. 2009;35:86–94.PubMedCrossRef
5.
Klevant FJH, Eggink CO. The effect of canal preparation on periapical disease. Int Endod J. 1983;16:68–75.PubMedCrossRef
6.
Sabeti MA, Nekofar M, Motahhary P, Ghandi M, Simon JH. Healing of apical periodontitis after endodontic treatment with and without obturation in dogs. J Endod. 2006;32:628–33.PubMedCrossRef
7.
Gomes BPFA, Jacinto RC, Pinheiro ET, Sousa ELR, Zaia AA, Ferraz CCR, Souza-Filho FJ. Molecular analysis of Filifactor alocis, Tannerella forsythia, and Treponema denticola associated with primary endodontic infections and failed endodontic treatment. J Endod. 2006;32:937–40.PubMedCrossRef
8.
Abraham-Inpijn L. Inwendige geneeskunde voor de tandheelkunde. Utrecht: Lemma; 2004.
9.
Schmidt JC, Walter C, Amato M, Weiger R. Treatment of periodontal-endodontic lesions – a systematic review. J Clin Periodontol. 2014;41:779–90.PubMedCrossRef
10.
11.
Gortzak RATh. Odontogene sinusitis maxillaris. TandartsPraktijk. 2008;29:36–9.CrossRef
12.
Ngeow WCh. Orbital cellulitis as a sole symptom of odontogenic infection. Singapore Med J. 1999;40:101–10.PubMed
13.
Koch F, Breil P, Marroquin BB, Gawehn J, Kunkel M. Abscess of the orbit arising 48 h after root canal treatment of a maxillary first molar. Int Endod J. 2006;39:657–64.PubMedCrossRef
14.
Bartsch MS, Von Bernstorff W, Schäfer FKW, Wiltfang J, Warnke PH. Kritische odontogene Infektion mit Mediastinalbeteiliging. Mund Kiefer Gesichtschir. 2005;9:257–62.PubMedCrossRef
15.
Gortzak RATh. Dentogene loge-abcessen in het hoofdhalsgebied. TandartsPraktijk juni. 2007;28:33–7.CrossRef
16.
De A-I. behandeling van bestraald gebied. TandartsPraktijk. 2007;28:44–6.
17.
Hommez GMG, Verhelst R, Vaneechoutte M, Claeys G, De Moor RJG. Terminal restriction fragment length polymorphism analysis of the microflora in necrotic teeth of patients irradiated in the head and neck region. J Endod. 2008;34:1048–51.PubMedCrossRef
18.
Scully YL, Gulabivala NG, Gulabivala K. Systemic complications due to endodontic manipulations. Endod Topics. 2003;4:60–8.CrossRef
19.
20.
Schulz S. Häufigkeit und Ursachen lebensbedrohlicher Ausbreitungsformen und Verläufe pyogener Weichteilinfektionen im Kiefer-Gesichts-Halsbereich an einem Krankengut von 3314 Fallen. Zahn Mund Kieferheilkd. 1980;68:20–35.
21.
Bartlett JG, Gorbach SL. Anaerobic infections of the head and neck. Otolaryngologic Clin N Am. 1976;9:655–78.CrossRef
22.
Miller WD. An introduction to the study of the bacteriopathology of the dental pulp. Dent Cosmos. 1894;36:505–28.
23.
Billings F. Chronic focal infections and their etiologic relations to arthritis and nephritis. Arch Int Med. 1912;9:484–98.CrossRef
24.
Pässler HW. Ueber die Beziehungen einiger septischer Krankheitszustanden zu chronischen Infectionen der Mundhöhle. Verhandl Dtsch Gesellsch inn Med. 1909;26:321.
25.
Gutmann JL. The links between oral and systemic disease Focal infection revisited – the swinging of the pendulum. Dental Historian. 2017;62:81–90.
26.
Breebaart AC, Bijlsma JWJ, Van Eden W. 16-year remission of rheumatoid arthritis after unusually vigorous treatment of closed dental foci. Clin Exp Rheumatol. 2002;20:555–7.PubMed
27.
Van Winkelhoff AJ, Abbas F, Pavičić MJAMP, De Graaff J. Chronic conjunctivitis caused by oral anaerobes and effectively treated with systemic metronidazole plus amoxicillin. J Clin Microbiol. 1991;29:723–5.
28.
Schutjes M. S. milleri. Ned Tandartsenblad. 2008;63:29.
29.
Van Winkelhoff AJ, Overbeek BP, Pavičić MJAMP, Van den Bergh JPA, Ernst JPMG, De Graaff J. Long-standing bacteremia caused by oral Actinobacillus actinomycetemcomitans in a patient with a pacemaker. Clin Infect Dis. 1993;16:216–8.
30.
Schenkein HA, Loos BG. Inflammatory mechanisms linking periodontal diseases to cardiovascular diseases. J Clin Periodontol. 2013;40 Suppl 14(0 14):S51–69.
31.
Forner L, Larsen T, Kilian M, Holmstrup P. Incidence of bacteremia after chewing, tooth brushing and scaling in individuals with periodontal inflammation. J Clin Periodontol. 2006;33:401–7.PubMedCrossRef
32.
Kinane DF, Riggio MP, Walker KF, MacKenzie D, Shearer B. Bacteraemia following periodontal procedures. J Clin Periodontol. 2005;32:708–13.PubMedCrossRef
33.
Van Winkelhoff AJ, Loos BG, Van der Reijden WA, Van der Velden U. Porphyromonas gingivalis, Bacteroides forsythus and other putative periodontal pathogens in subjects with and without periodontal destruction. J Clin Periodontol. 2002;29:1023–8.PubMedCrossRef
34.
Marsh PD, Zaura E. Dental biofilm: ecological interactions in health and disease. J Clin Periodontol. 2017;44(Suppl 18):S12–22.PubMedCrossRef
35.
Janket SJ, Baird AE, Chuang SK, Jones JA. Meta-analysis of periodontal disease and risk of coronary disease and stroke. Oral Surg Oral Med Oral Pathol Oral Radiol Endod. 2003;95:559–69.PubMedCrossRef
36.
Márton IJ. How does the periapical inflammatory process compromise general health. Endod Topics. 2004;8:3–14.CrossRef
37.
Scannapieco FA, Bush RB, Paju S. Associations between periodontal disease and risk for atherosclerosis, cardiovascular disease, and stroke. A systematic review. Ann Periodontol. 2003;8:38–53.PubMedCrossRef
38.
Scannapieco FA, Bush RB, Paju S. Periodontal disease a a risk factor for adverse pregnancy outcomes. A systematic review. Ann Periodontol. 2003;8:70–8.PubMedCrossRef
39.
Scannapieco FA, Bush RB, Paju S. Associations between periodontal disease and risk for nosocomial bacterial pneumonia and chronic obstructive pulmonary disease. A systematic review. Ann Periodontol. 2003;8:54–69.PubMedCrossRef
40.
Adachi M, Ishihara K, Abe Shu Okuda K. Professional oral health care by dental hygienists reduced respiratory infections in elderly persons requiring nursing care. Int J Dent Hygiene. 2007;5:69–74.
41.
Batten DF. Changing our brains: systemic causality in complex human systems. Proceedings of the 18th Conference on Behavior representation in modeling and simulation, Sundance, UT. 2009.
42.
Pallasch ThJ, Wahl MJ. Focal infection: new age or ancient history. Endod Topics. 2003;4:32–45.CrossRef
43.
Casadevall A, Pirofski LA. Host-pathogen interactions: the attributes of virulence. J Inf Dis. 2001;184:337–44.CrossRef
44.
Slots J, Listgarten MA. Bacteroides gingivalis, Bacteroides intermedius and Actinobacillus actinomycetemcomitans in human periodontal diseases. J Clin Periodontol. 1988;15:85–93.PubMedCrossRef
45.
Urano-Tashiro Y, Yajima A, Takahima E, Takahashi Y, Konishi K. Binding of the Streptococcus gordonii DL1 surface protein Hsa to the host cell membrane glycoproteins CD11b, CD43, and CD50. Infec Immun. 2008;76:4686–91.CrossRef
46.
Debelian GJ, Olsen I, Tronstad L. Profiling of Propionibacterium acnes recovered from root canals and blood during and after endodontic treatment. Endod Dent Traumatol. 1994;10:57–65.PubMedCrossRef
47.
Scully YL, Gulabivala NG, Gulabivala K. Systemic complications due to endodontic manipulations. Endod Topics. 2003;4:60–8.CrossRef
48.
Jenkyn I, Patel K, Jenkyn C, Basyuni S, Talukder S, Cameron M. Analysis of the frequency of bacteraemia of dental origin implicated in infective endocarditis in patients requiring valve surgery. Br J Oral Maxillofac Surg. 2021;59:329–34.PubMedCrossRef
49.
Van der Meer JTM, Thompson J, Valkenburg HA, Michel MF. Epidemiology of bacterial endocarditis in The Netherlands. Arch Intern Med. 1992;152:1863–8.PubMedCrossRef
50.
51.
Verduijn MM, De Jong E. Endocarditis-profylaxe NHGbehandelrichtlijn versie 1.0, 2016.
52.
Van der Meer JTM. Antibiotica prophylaxe en endocarditis. Ned Tijdschr Tandheelkd. 2019;126:501–5.
53.
Skaug N. Systemic complications of endodontic infections. In: Bergenholtz G, Hørsted-Bindslev P, Reit C, redactie. Textbook of endodontology. Oxford: Blackwell Munksgaard; 2003.
54.
Abraham-Inpijn L. Antibioticaprofylaxe bij patiënten met een kunstgewricht. Ned Tijdschr Tandheelkd. 2005;112:90–4.PubMed
55.
Nesse W, Spijkervet FKL, Abbas F, Vissink A. Relatie tussen parodontale mondgezondheid en algemene gezondheid. 1. Luchtweginfecties en hart- en vaatziekten. 2. Vroeggeboorte, diabetes en auto-immuunziekten. Ned Tijdschr Tandheelkd. 2006;113:186–96.
56.
Thoden van Velzen SK, Wesselink PR, De Cleen MJH, Moorer WR, Peters LB. Endodontologie. 2e druk. Houten/Diegem: Bohn Stafleu Van Loghum; 1995.
57.
Gortzak RATh. Het dentogeen focusonderzoek. TandartsPraktijk. 2008;29:24–7.CrossRef
58.
Kinane DF, Riggio MP, Walker KF, MacKenzie D, Shearer B. Bacteraemia following periodontal procedures. J Clin Periodontol. 2005;32:708–13.PubMedCrossRef
59.
Gortzak RATh. Het dentogeen focusonderzoek. TandartsPraktijk. 2008;29:24–7.CrossRef
60.
Gortzak RATh, Baart JA, Allard RHB, Van der Waal I. Odontogeen focusonderzoek: een voorstel voor een meer genuanceerde benadering. Ned Tijdschr Tandheelkd. 2013;120:434–8.CrossRef
61.
Georgiou AC, Crielaard W, Armenis I, De Vries R, Van der Waal SV. Apical periodontitis is associated with elevated concentrations of inflammatory mediators in peripheral blood: a systematic review and meta-analysis. J Endod. 2019;45:1279–95.e3.
62.
Garrido M, Cárdenas AM, Astorga J, Quinlan F, Valdés M, Chaparro A, Carvajal P, Pussinen P, Huamán-Chipana P, Jalil JE, Hernández M. Elevated systemic inflammatory burden and cardiovascular risk in young adults with endodontica apical lesions. J Endod. 2019;45:111–5.
63.
Liljestrand JM, Mäntylä P, Paju S, Buhlin K, Kopra KA, Persson GR, Hernandez M, Nieminen MS, Sinisalo J, Tjäderhane L, Pussinen PJ. Association of endodontic lesions with coronary artery disease. J Dent Res. 2016;2016(95):1358–65.CrossRef
64.
Caplan DJ, Chasen JB, Krall EA, Cai J, Kang S, Garcia RI, Offenbacher S, Beck JD. Lesions of endodontic origin and risk of coronary heart disease. J Dent Res. 2006;85:996–1000.PubMedCrossRef
65.
Jakovljevic A, Sljivancanin Jakovljevic T, Duncan HF, Nagendrababu V, Jacimovic J, Aminoshariae A, Milasin J, Dummer PMH. The association between apical periodontitis and adverse pregnancy outcomes: a systematic review. Int Endod J. 2021;54:1527–37.
66.
Cotti E, DessiC, Piras A, Mercuro G. Can a chronic dental infection be considered a cause of cardiovascular disease? A review of the literature. Int J Cardiol. 2011;148:4–10.
67.
Khalighinejad N, Aminoshariae MR, Kulild JC, Mickel A, Fouad AF. Association between systemic diseases and apical periodontitis. J Endod. 2016;42:1427–34.PubMedCrossRef
68.
Van der Waal SV, Lappin DF, Crielaard W. Does apical periodontitis have systemic consequences? The need for well-planned and carefully conducted clinical studies. Brit Dent J. 2015;218:513–6.PubMedCrossRef
69.
Ng YL, Glennon JP, Setchell DJ, Gulabivala K. Prevalence and factors affecting post-obturation pain in patients undergoing root canal treatment. Int Endod J. 2004;37:381–91.PubMedCrossRef
70.
Wesselink PR. De toevallige vondst van een parodontitis apicalis. Ned Tijdschr Tandheelkunde. 2011;118:205–8.CrossRef
Metagegevens
Titel
Gevolgen van pulpitis en pulpanecrose
Auteur
Em. prof. P. R. Wesselink
Copyright
2022
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
Boek
Endodontologie

Print ISBN: 978-90-368-2766-9

Elektronisch ISBN: 978-90-368-2767-6

Copyright: 2022

DOI
https://doi.org/10.1007/978-90-368-2767-6_4