Een specifieke doelgroep voor assisterenden bestaat uit mensen met geestelijke gezondheidsproblemen. Er bestaan allerlei psychische stoornissen, elk met verschillende symptomen en gevolgen voor het functioneren. Angst- en stemmingsstoornissen zoals een depressie komen veel voor. Ernstige psychiatrische aandoeningen kunnen het leven van de patiënt ernstig ontwrichten. Mensen met geestelijke gezondheidsproblemen hebben vaak ook andere gezondheidsproblemen, hebben beperkte gezondheidsvaardigheden en leven korter. Patiënten met een borderlinepersoonlijkheidsstoornis hebben weinig controle over hun emoties en ervaren daardoor veel crisissituaties. Ze zoeken vaak hulp van zorgverleners en kunnen dan claimend gedrag vertonen. Problematisch middelengebruik heeft invloed op het sociaal functioneren en op de gezondheid. Verslaving gaat vaak samen met andere psychiatrische ziektebeelden. De psychische aandoening en de ernst ervan bepalen in welke mate patiënten eigen regie kunnen voeren. De GGZ kent drie niveaus: huisartsenzorg, generalistische basis-GGZ en gespecialiseerde GGZ. De Wet verplichte ggz beschrijft regels voor vrijheidsbeperkende maatregelen bij mensen met psychiatrische problematiek.
