Skip to main content

Welkom bij THIM Hogeschool voor Fysiotherapie & Bohn Stafleu van Loghum

THIM Hogeschool voor Fysiotherapie heeft ervoor gezorgd dat je Mijn BSL eenvoudig en snel kunt raadplegen. Je kunt je links eenvoudig registreren. Met deze gegevens kun je thuis, of waar ook ter wereld toegang krijgen tot Mijn BSL. Heb je een vraag, neem dan contact op met helpdesk@thim.nl.

Registreer

Om ook buiten de locaties van THIM, thuis bijvoorbeeld, van Mijn BSL gebruik te kunnen maken, moet je jezelf eenmalig registreren. Dit kan alleen vanaf een computer op een van de locaties van THIM.

Eenmaal geregistreerd kun je thuis of waar ook ter wereld onbeperkt toegang krijgen tot Mijn BSL.

Login

Als u al geregistreerd bent, hoeft u alleen maar in te loggen om onbeperkt toegang te krijgen tot Mijn BSL.

Top
Gepubliceerd in:

14-02-2025

Motivatie en empathische accuraatheid tijdens conflictsituaties tussen partners: het is complex!

Auteurs: Liesbet Berlamont, Sara Hodges, Laura Sels, Eva Ceulemans, William Ickes, Céline Hinnekens, Lesley Verhofstadt

Gepubliceerd in: Gezinstherapie Wereldwijd | Uitgave 1/2025

Log in om toegang te krijgen
share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail

Samenvatting

Het doel van deze studie was om breed onderzoek te doen naar de rol van de relatie-, zelf- en partnergerichte motivatie van empathische accuraatheid tijdens relatieconflicten. Hiervoor hebben we een laboratoriumonderzoek opgezet waarin koppels (n = 172) eerst een conflictinteractietaak doen en daarna een videobeoordelingstaak, waarin zij hun eigen gevoelens en gedachten rapporteren en die van hun partner infereren. Hieruit kan de empathische accuraatheid worden opgemaakt. We hebben dispositionele en situationele maten gebruikt voor de relatie-, zelf- en partnergerichte motivatie en we hebben deze drie motivatiecategorieën experimenteel geïnduceerd. Relatiegerichte situationele motivatie voorspelt meer empathische accuraatheid. Bij mannen leidt experimenteel geïnduceerde partnergerichte motivatie tot minder empathische accuraatheid. Zelfgerichte motivatie wordt niet geassocieerd met empathische accuraatheid of met de dispositionele maten. Uit deze bevindingen blijkt dat het verband tussen motivatie en empathische accuraatheid tijdens conflictsituaties van koppels complex is.
Bijlagen
Alleen toegankelijk voor geautoriseerde gebruikers
Voetnoten
1
In eerste instantie was het de bedoeling om 40 koppels per conditie te werven. Volgens een statistisch expert zou dit een lage power opleveren (bijv. een power van 70% om een verschil van 2% in empathische accuraatheid tussen de condities te detecteren). We hebben geprobeerd de power te verhogen door zo veel mogelijk koppels te werven, maar we werden beperkt door de korte tijdsduur (een kalenderjaar) van de gegevensverzameling en praktische bezwaren. We hebben besloten geen post-hoc poweranalyse uit te voeren vanwege de bestaande problemen met deze analyses (Hoenig en Heisey 2001; Levine en Ensom 2001).
 
2
Voor het bepalen van hun geslacht konden de deelnemers een keuze maken tussen “man”, “vrouw” of “anders” (met de mogelijkheid dit verder te specificeren). Geen van de deelnemers heeft gekozen voor de optie “anders”.
 
3
Als beide partners één gespreksonderwerp hetzelfde hadden gekozen werd dit onderwerp gebruikt voor de interactietaak. Als de partners twee of drie gespreksonderwerpen hetzelfde hadden gekozen, kon het koppel een van deze onderwerpen kiezen. Als er geen overeenkomsten waren in de gespreksonderwerpen werd het koppel alleen gelaten om samen een gespreksonderwerp te kiezen.
 
4
Het doel was een perfect evenwichtige opzet, maar als gevolg van COVID-19 is de studie eerder gestopt dan verwacht en kon niet worden hervat.
 
5
Uitwisseling en gemeenschappelijke oriëntatie (Clark et al. 1987), zelfbeeld en compassievolle doelen (Crocker en Canevello 2008), zelfzuchtige en altruïstische motivaties (Feeney en Collins 2003), zelf-, relatie- en partner-georiënteerde motivatie (Girme et al. 2014) en bereidheid tot opoffering (Van Lange et al. 1997).
 
6
De factoranalyse is met obliminrotatie uitgevoerd, waardoor de factoren gecorreleerd konden worden (Field 2009). Uit de controle van intercorrelaties tussen de factoren blijkt dat relatiegerichte en partnergerichte motivatie matig gecorreleerd zijn. In navolging van de richtlijnen van Costello en Osborne 2005 hebben we de screetoets gebruikt voor het aantal te extraheren factoren. Volgens de grafische inspectie van de eigenwaarden in de screeplot hebben we drie factoren voor de dispositionele motivatiemeetinstrumten geëxtraheerd en drie voor de situationele motivatiemeetinstrumenten. Maar voor de post-interactie situationele motivatie is het punt van de “elleboog” twijfelachtig en zou ook kunnen wijzen op een vierfactorenoplossing. We hebben toch voor de driefactorenoplossing gekozen omdat (1) de uitkomsten van een geautomatiseerde screetoets (Wilderjans et al. 2013) uitwijzen dat er voor elk meetinstrument drie factoren geëxtraheerd zouden moeten worden, (2) de factoroplossingen met drie factoren consistent zijn en voor alle meetinstrumenten gemakkelijk interpreteerbaar zijn, (3) deze overeenkomen met onze theoretische verwachtingen en gemanipuleerde condities en (4) ook uit parallelanalyses blijkt dat er voor elk meetinstrument drie factoren geëxtraheerd zouden moeten worden. Tot slot heeft de principale componentenanalyse latente constructen opgeleverd die bijna identiek zijn voor de interpretatie van de hier gerapporteerde analyseresultaten en dus dezelfde totaalscores opleveren (zie hieronder).
 
7
Het theoretisch bereik van het percentage accurate metingen was 0 (geen van de mogelijke accuraatheidspunten zijn verkregen) tot 100 (alle mogelijke accuraatheidspunten zijn verkregen).
 
8
De hier gerapporteerde statistische gegevens zijn two-way gemengde, absolute agreement, average measures ICC’s (McGraw en Wong 1996; zie digitaal aanvullende content).
 
9
Het Bayesian Information Criterion (BIC) en het Akaike Information Criterion (AIC) zijn goodness-of-fit-maten die gecorrigeerd zijn voor de complexiteit van het model (Field 2009). Modellen met kleinere BIC- en.
AIC-waarden geven een betere fit-complexiteitsbalans.
 
10
We hebben ook multilevel analyses uitgevoerd met de verschilscore tussen de post-manipulatiemaat voor situationele motivatie en de pre-manipulatiemaat voor situationele motivatie als de uitkomstvariabele en de conditie als de predictor. Deze analyses geven vergelijkbare resultaten, maar we hebben wel een significant positief effect gevonden van de partnergerichte motivatieconditie op de relatiegerichte motivatie (b = 0,23, SE(b) = 0,11, p = 0,04, 95% CI = [0,01–0,45]), vergeleken met de controlegroep. Dit betekent een significante toename van de motivatie voor de relatie in de partnergerichte motivatieconditie.
 
11
Voor relatiegerichte motivatie: BIC = 720,47 en AIC = 709,03 zonder geslacht en BIC = 726,99 en AIC = 715,59 met geslacht. Voor zelfgerichte motivatie: BIC = 828,37 en AIC = 816,93 zonder geslacht en BIC = 835,43 en AIC = 824,03 met geslacht. Voor partnergerichte motivatie: BIC = 738,76 en AIC = 727,32 zonder geslacht en BIC = 744,74 en AIC = 733,34 met geslacht.
 
12
De minder strenge LSD-correctiemethode leverde vergelijkbare resultaten op.
 
13
Bij gebruik van de LSD-correctiemethode blijkt dat de deelnemers in de partnergerichte motivatieconditie significant meer motivatie voor het welbevinden van hun partner hebben dan de deelnemers in de relatiegerichte motivatieconditie (p = 0,02).
 
14
Voor empathische accuraatheid voor gevoelens: BIC = 2.526,25 en AIC = 2.526,25 zonder geslacht en BIC = 2.520,06 en AIC = 2.508,61 met geslacht. Voor empathische accuraatheid voor gedachten: BIC = 2.394,54 en AIC = 2.383,06 zonder geslacht en BIC = 2.370,51 en AIC = 2.359,06 met geslacht.
 
15
We hebben ook analyses uitgevoerd voor de leesbaarheid van de partner (bijv. zie Marangoni et al. 1995). Leesbaarheid is een belangrijke controlevariabele in de literatuur over motivatie en empathische accuraatheid omdat de invloed van de motivatie voor empathische accuraatheid van de waarnemer afhangt van de leesbaarheid van degene die geobserveerd wordt (bijv. Thomas en Maio 2008). Als deze moeilijk te lezen is, is het zelfs voor een zeer gemotiveerde waarnemer moeilijk om een hoog niveau van empathische accuraatheid te bereiken. Uit onze analyses blijkt alleen een positief hoofdeffect voor de leesbaarheid van de partner die geobserveerd wordt, zonder interactie-effect).
 
16
De LSD-correctiemethode leverde vergelijkbare resultaten op.
 
17
Voor empathische accuraatheid voor gevoelens: BIC = 2.534,28 en AIC = 2.522,82 zonder geslacht en BIC = 2.508,81 en AIC = 2.497,41 met geslacht. Voor empathische accuraatheid voor gedachten: BIC = 2.388,82 en AIC = 2.377,36 zonder geslacht en BIC = 2.357,24 en AIC = 2.345,84 met geslacht.
 
18
Voor empathische accuraatheid voor gevoelens: BIC = 2.490,21 en AIC = 2.478,79 zonder geslacht en BIC = 2.465,30 en AIC = 2.453,94 met geslacht. Voor empathische accuraatheid voor gedachten: BIC = 2.350,72 en AIC = 2.339,29 zonder geslacht en BIC = 2.319,39 en AIC = 2.308,03 met geslacht.
 
19
Voor empathische accuraatheid voor gevoelens: BIC = 2.471,79 en AIC = 2.460,41. Voor empathische accuraatheid voor gedachten: BIC = 2.326,29 en AIC = 2.314,90.
 
20
Dit nulresultaat is in lijn met het algemene probleem om kenmerken te vinden die de empathische accuraatheid systematisch kunnen voorspellen (Hodges et al. 2015). Maar uit eerder onderzoek is wel gebleken dat sommige kenmerken, zoals sociale verbondenheid en hechtingstijl, wel empathische accuraatheid voorspellen.
 
21
Een mogelijke uitzondering hierop komt naar voren in het onderzoek naar vermijdende hechtingsstijl en lagere empathische accuraatheid, een effect dat algemeen lijkt te zijn en niet situatiegebonden (zie Izhaki-Costi en Schul 2011; Rholes et al. 2007; Simpson et al. 1999, 2011).
 
Literatuur
go back to reference Batson, C. D. (1991). The altruism question: toward a social-psychological answer. Hillsdale: Lawrence Erlbaum. Batson, C. D. (1991). The altruism question: toward a social-psychological answer. Hillsdale: Lawrence Erlbaum.
go back to reference Batson, C. D. (2011). Altruism in humans. Oxford: Oxford University Press. Batson, C. D. (2011). Altruism in humans. Oxford: Oxford University Press.
go back to reference Berlamont, L., & Verhofstadt, L. L. (2019). FAMLAB video review software. Ghent University. Unpublished Software Program Berlamont, L., & Verhofstadt, L. L. (2019). FAMLAB video review software. Ghent University. Unpublished Software Program
go back to reference Christensen, A., Jacobson, N. S., & Babcock, J. C. (1995). Integrative behavioral couple therapy. In N. S. Jacobson & A. S. Gurman (red.), Clinical handbook of couple therapy (pag. 31–64). Guilford. Christensen, A., Jacobson, N. S., & Babcock, J. C. (1995). Integrative behavioral couple therapy. In N. S. Jacobson & A. S. Gurman (red.), Clinical handbook of couple therapy (pag. 31–64). Guilford.
go back to reference Crocker, J., & Canevello, A. (2012). Consequences of self-image and compassionate goals. In P. Devine, A. Plant, P. Devine & A. Plant (red.), Advances in experimental social psychology (band 277, pag. 229). San Diego: Academic Press. Crocker, J., & Canevello, A. (2012). Consequences of self-image and compassionate goals. In P. Devine, A. Plant, P. Devine & A. Plant (red.), Advances in experimental social psychology (band 277, pag. 229). San Diego: Academic Press.
go back to reference Dugosh, J. W. (2001). Effects of relationship threat and ambiguity on empathic accuracy in dating couples. Publication No. 3010032. ProQuest Dissertations Publishing. Doctoral disseration, The University of Texas at Arlington Dugosh, J. W. (2001). Effects of relationship threat and ambiguity on empathic accuracy in dating couples. Publication No. 3010032. ProQuest Dissertations Publishing. Doctoral disseration, The University of Texas at Arlington
go back to reference Field, A. (2009). Discovering statistics using SPSS: Third Edition. London: SAGE. Field, A. (2009). Discovering statistics using SPSS: Third Edition. London: SAGE.
go back to reference Fletcher, G. J., Simpson, J. A., Campbell, L., & Overall, N. C. (2012). The science of intimate relationships. John Wiley & Sons. Fletcher, G. J., Simpson, J. A., Campbell, L., & Overall, N. C. (2012). The science of intimate relationships. John Wiley & Sons.
go back to reference Gottman, J. M., & Gottman, J. S. (2008). Gottman method couple therapy. In A. S. Gurman (red.), Clinical handbook of couple therapy (pag. 138–164). Guilford. Gottman, J. M., & Gottman, J. S. (2008). Gottman method couple therapy. In A. S. Gurman (red.), Clinical handbook of couple therapy (pag. 138–164). Guilford.
go back to reference Hall, J. A. (2011). Manipulated motivation and interpersonal accuracy. In J. Smith, W. Ickes, J. Hall & S. Hodges (red.), Managing interpersonal sensitivity: Knowing when & when not to understand others (pag. 1–20). Hauppauge: Nova Science. Hall, J. A. (2011). Manipulated motivation and interpersonal accuracy. In J. Smith, W. Ickes, J. Hall & S. Hodges (red.), Managing interpersonal sensitivity: Knowing when & when not to understand others (pag. 1–20). Hauppauge: Nova Science.
go back to reference Hodges, S. D., Lewis, K. L., & Ickes, W. (2015). The matter of other minds: Empathic accuracy and the factors that influence it. In P. Shaver & M. Mikulincer (red.), APA handbook of personality and social psychology (band 3, pag. 319–348). American Psychological Association. Interpersonal relations and group. Hodges, S. D., Lewis, K. L., & Ickes, W. (2015). The matter of other minds: Empathic accuracy and the factors that influence it. In P. Shaver & M. Mikulincer (red.), APA handbook of personality and social psychology (band 3, pag. 319–348). American Psychological Association. Interpersonal relations and group.
go back to reference Ickes, W., & Hodges, S. D. (2013). Empathic accuracy in close relationships. In J. A. Simpson & L. Campbell (red.), The Oxford handbook of close relationships (band 373, pag. 348). Oxford: Oxford University Press. Ickes, W., & Hodges, S. D. (2013). Empathic accuracy in close relationships. In J. A. Simpson & L. Campbell (red.), The Oxford handbook of close relationships (band 373, pag. 348). Oxford: Oxford University Press.
go back to reference Ickes, W., & Simpson, J. (2001). Motivational aspects of empathic accuracy. In G. J. O. Fletcher & M. S. Clark (red.), Interpersonal processes: Blackwell handbook in social psychology (pag. 229–249). Oxford: Blackwell. Ickes, W., & Simpson, J. (2001). Motivational aspects of empathic accuracy. In G. J. O. Fletcher & M. S. Clark (red.), Interpersonal processes: Blackwell handbook in social psychology (pag. 229–249). Oxford: Blackwell.
go back to reference Ickes, W., & Simpson, J. A. (1997). Managing empathic accuracy in close relationships. In W. Ickes (red.), Empathic accuracy (pag. 218–250). New York: Guilford. Ickes, W., & Simpson, J. A. (1997). Managing empathic accuracy in close relationships. In W. Ickes (red.), Empathic accuracy (pag. 218–250). New York: Guilford.
go back to reference Kelley, H. H., & Thibaut, J. W. (1978). Interpersonal relations: a theory of interdependence. New York: Wiley. Kelley, H. H., & Thibaut, J. W. (1978). Interpersonal relations: a theory of interdependence. New York: Wiley.
go back to reference Kenny, D. A., Kashy, D. A., & Cook, W. L. (2006). Dyadic data analysis. Guilford. Kenny, D. A., Kashy, D. A., & Cook, W. L. (2006). Dyadic data analysis. Guilford.
go back to reference Sillars, A. L. (1985). Interpersonal perception in relationships. In W. J. Ickes (red.), Compatible and incompatible relationships (pag. 277–305). New York: Springer.CrossRef Sillars, A. L. (1985). Interpersonal perception in relationships. In W. J. Ickes (red.), Compatible and incompatible relationships (pag. 277–305). New York: Springer.CrossRef
go back to reference Smith, J. L., Ickes, W., Hall, J. A., & Hodges, S. (2011). Managing interpersonal sensitivity: knowing when & when not to understand others. Nova Science. Smith, J. L., Ickes, W., Hall, J. A., & Hodges, S. (2011). Managing interpersonal sensitivity: knowing when & when not to understand others. Nova Science.
go back to reference Tocqueville, A., Mansfield, H. C., & Winthrop, D. (2000). Democracy in America. Chicago: University of Chicago Press.CrossRef Tocqueville, A., Mansfield, H. C., & Winthrop, D. (2000). Democracy in America. Chicago: University of Chicago Press.CrossRef
go back to reference Verhofstadt, L. L., Davis, M., & Ickes, W. (2011). Motivation, empathic accuracy, and spousal support: It’s complicated! In J. Smith, W. Ickes, J. Hall & S. Hodges (red.), Managing interpersonal sensitivity: knowing when & when not to understand others (pag. 169–192). Hauppauge: Nova Science. Verhofstadt, L. L., Davis, M., & Ickes, W. (2011). Motivation, empathic accuracy, and spousal support: It’s complicated! In J. Smith, W. Ickes, J. Hall & S. Hodges (red.), Managing interpersonal sensitivity: knowing when & when not to understand others (pag. 169–192). Hauppauge: Nova Science.
Metagegevens
Titel
Motivatie en empathische accuraatheid tijdens conflictsituaties tussen partners: het is complex!
Auteurs
Liesbet Berlamont
Sara Hodges
Laura Sels
Eva Ceulemans
William Ickes
Céline Hinnekens
Lesley Verhofstadt
Publicatiedatum
14-02-2025
Uitgeverij
BSL Media & Learning
Gepubliceerd in
Gezinstherapie Wereldwijd / Uitgave 1/2025
Print ISSN: 1566-0206
Elektronisch ISSN: 1876-5874
DOI
https://doi.org/10.1007/s12440-025-00241-2